Mae celf stryd newydd yn dathlu artistiaid Du Prydeinig amlwg wedi ymddangos yng nghanol dinas Abertawe. Mae’r gosodiad yn Lôn y Brenin oddi ar Stryd Fawr Abertawe yn gydweithrediad rhwng Tai Coastal a’r artistiaid lleol Melissa Rodrigues a Joel Morris, y ddau wedi graddio o’r Drindod Dewi Sant.

Wedi'i gomisiynu gan Coastal ar gyfer Mis Hanes Pobl Dduon ym mis Hydref, mae'r gosodiad yn arddangos artistiaid du Prydeinig amlwg Yinka Shonibare, Sonia Boyce, Lubaina Himid, a Chris Ofili.

Dyma'r tro cyntaf i gynhyrchu celf stryd i'r naill neu'r llall o'r artistiaid dan sylw, er bod y ddisgyblaeth wedi dylanwadu ar y ddau. “Roedd celf stryd yn ddylanwad mawr arnaf” meddai Melissa, sydd wedi graddio yn y celfyddydau cain, “felly mae ei thechnegau yn anochel wedi gwneud ei ffordd i mewn i fy ngwaith wrth iddo fynd rhagddo. Roedd gweithio gyda stensiliau yn ffordd o gysylltu â gwaith yr artist stryd o Bortiwgal, Vhils, a wnaeth argraff arbennig arnaf yn tyfu i fyny. Trwy gyfuno gwaith stensil â ffabrigau a phatrymau sydd wedi dod i gynrychioli diwylliant Affrica - er eu bod yn tarddu o Orllewin Ewrop - rwyf am fynd i'r afael yn uniongyrchol â materion hunaniaeth sy'n deillio o'r gorffennol trefedigaethol."

I Joel sydd wedi graddio mewn ffotograffiaeth a’r celfyddydau, gweithio fel sgrin-argraffydd a’i cyflwynodd i dechnegau celf stryd gyntaf a datgloi angerdd am y celfyddydau gweledol: “Rwy’n tueddu i weithio trwy gyfrwng ffotograffiaeth a phaentio’, meddai Joel, “yn aml cyfuno'r ddwy ddisgyblaeth o fewn yr un gwaith. Pan ddaeth y cyfle i weithio gyda Melissa a Coastal, roeddwn i wir eisiau ei ddefnyddio i arddangos artistiaid du Prydeinig modern sy'n cynrychioli diwylliant ar draws y byd ac eto efallai nad ydyn nhw'n wynebau cyfarwydd i'r cyhoedd ym Mhrydain. “Mae Sonia Boyce yn enghraifft wych o hyn, gan mai hi yw’r artist du benywaidd cyntaf o Brydain i gynrychioli Prydain Fawr yn arddangosfa ryngwladol enwog Biennale Fenis.

“Nid yw Melissa na minnau’n artistiaid stryd, ond yr hyn rydym wedi’i greu yw gosodiad sy’n tynnu ar ei offer a’i dechnegau i greu gwaith celfyddyd gain sy’n dal i fod ag apêl dorfol ac sy’n gweithio fel darn o gelf stryd gyhoeddus.”

“Mae Coastal wedi cefnogi rhaglen Hanes Pobl Dduon Cymru Race Council Cymru fel noddwr ers rhai blynyddoedd ond roeddem am ddod o hyd i ffyrdd ychwanegol o hyrwyddo cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant yn y cymunedau lle’r ydym yn gweithio”, meddai’r Prif Weithredwr Debbie Green. “Mae'r celfyddydau a diwylliant yn ganolog i'r ffordd y mae Coastal yn ymgymryd â gweithgarwch adfywio ac felly rydym mewn sefyllfa dda i ddarparu'r llwyfan hwn ar gyfer cynrychiolaeth”.